Zeytin Ağacı Nasıl Budanır?
Zeytin ağaçları yavaş büyüyen ağaçlardır. Sağlıklı ve bakımlı oldukları sürece her yıl çok az budama yapılır. Zeytin ağacınızı gençken veya yaklaşık 2 yaşındayken şekillendirmeye başlamanız gerekir ve ardından her yıl baharın sonlarında veya yazın başında budama ve bakım için kontrol edilir. Yıllık bakımlarla zeytin ağacınızla 50 yıl veya daha uzun süreler, verimli bir yaşam sürebilirsiniz.
Konu İçeriği
1-) Ağacınızı Uygun Aletlerle Kesin
Keskin ve temiz budama araçları kullanın. Budama makası veya testerenin hem keskin hem de temiz olduğundan emin olun.
Makaslarınızı veya testerenizi temizlemek için bıçakları 30 saniye süreyle izopropil alkol içine daldırın, ardından dezenfekte etmek için temiz bir havluyla kurulayın.
Çapı 2,5 cm den az olan dallar için makas kullanın. Yerel nalburdan bulabileceğiniz en küçük sürgün ve dallarınız için çift kanatlı temiz makas kullanabilirsiniz. Budama yaparken daha az yorulmanız için amortisörlü makaslar kullanabilirsiniz.
Çapı 7,6 cm olan dallar için el testeresi kullanın. En yoğun dallarda, gölgeliklerin 2.5-7.6 cm arası olan iç kısımlarında temiz bir el testeresi kullanın. En iyi sonuçları almak için uzunluğu en az 15 cm olan sert bir bıçağa sahip bir testere kullanabilirisiniz.
Büyük dallar için dikkatli bir şekilde elektrikli testere kullanın.Yaşlı, ihmal edilmiş bir ağacı buduyorsanız ve büyük dalları çıkarmanız gerekiyorsa, elektrikli testere kullanmanız gerekebilir. Yorulmamanız için hafif bir elektrikli testere kullanabilirsiniz. Yerde veya sabit bir platformda durun ve bir kask, gözlük, eldiven ve iş elbisesi giyin.
*Fiziksel aktivite de güçsüzlüğe neden olan herhangi bir sağlık durumunuz varsa veya testereniz kolayca manevra yapabilmeniz için çok ağırsa, motorlu testere kullanmaktan kaçının.
Dallarla aynı hizada eğik kesimler yapın. Hafifçe eğik kesim yaptığınızda, suyun kesim yerine girmesini ve dalınızın hastalanmasını engellemeye yardımcı olursunuz. Kesim yaparken sapları bırakmaktan kaçının. Daha büyük dallara doğru temiz, eğimli bir kesim yapın.
2-) Zeytin Ağacının Temel Şeklini Oluşturma
Ağacınız 1 metre yüksekliğine ulaştığında şekillendirmeye başlayabilirsiniz. Ağacınız yaklaşık 2 yaşında ve 1 metre yüksekliğinde, 3 veya 4 güçlü yan dala sahip olduğunda, şekillendirmenin ilk aşamalarına başlayabilirsiniz.
Ağacınız 3 ya da 4 yaşına kadar meyve vermeyecektir, bu yüzden bu budama sadece sağlıklı büyümeye ve meyve vermeye elverişli bir şekle dönüşmeye yardımcı olur.
Budama zamanı
İlkbahar sonu veya yaz başında yılda bir kez budama yapmalısınız. Ağacınız meyve vermeye sonbaharda başlayacaktır, bu yüzden budamak için en ideal zaman, büyümeye ve gelişmeye balşladığı ilkbahar sonu veya yaz başıdır. Ağacınızı havanın yağışsız olduğu bir günde budamaya çalışın, böylece yeni kesikler çok ıslanmaz ve enfeksiyonlara karşı savunmasız kalmaz.
Zeytin ağaçları yavaş büyür ve genel olarak çok fazla budamaya gerek yoktur.
Genç ağaçlarda çok fazla kesim yapmaktan kaçının. Ağacınızı, yaşam için ana yapısı olacak bir forma dönüştürmekle ağacınızın büyümesini ve enerji rezervi oluşturmasını sağlamak arasında bir denge sağlamak önemlidir. Çok fazla budama genç zeytin ağacının büyümesini engeller.
Ağacınız birkaç yaşındaysa ve hala bir gövdesi ve 3 veya 4’ten fazla güçlü yan dal ile 1 metre uzunluğunda değilse, bir yıl daha budamayabilirsiniz.
Bir martini bardağı şeklini düşünün. En sağlıklı zeytin ağacı şekli, geniş bir martini bardağı şeklidir. Dalların çoğunun yanal ve hafif yukarı büyümesi gerekir.
Ana şeklinizi oluşturmak için 3 veya 4 güçlü yan dal seçin. Bir martini bardağı şekline ulaşmak için, ağacınızın ana yapısına uygun çoğunlukla hafifçe yukarı doğru büyüyen 3 veya 4 güçlü dal seçin. Büyümesine rağmen daha küçük dalları bu dallardan kesin.
Bu ana 3 veya 4 daldan başka küçük, zayıf veya dikey dalları kesebilirsiniz.
Ağacınız da yalnızca 2 güçlü yan dal varsa, çok zayıf veya çok dikey görünen dalları budayabilirsiniz, ancak gelecek yıl için 2 güçlü dal daha aramak isteyebilirsiniz. Bu yüzden ağacınızın ana yapısı için 4 güçlü yan dala sahip olmasını sağlamanız açısından iki dal daha bırakabilirsiniz.
3-) Yıllık Budama ile Zeytinin Korunması
Dikey dalları çıkarın. Doğrudan büyümekte olan dallar, özellikle tepeye yakın ince ve zayıf olanlar, uzaklaştırılmalıdır. Ayrıca martini bardağı şeklinizin iç kısmının dikey dallarla yoğun olmadığından emin olun.
Temel bir kural, bir kuşun zeytin ağacının içinden uçabilmesi gerektiğidir. Ağacınız ortadaki dikey dallarla çok yoğunsa, bir kuş bunu yapamaz ve daha fazla dikey dal budamanız gerekir.
Meyveler yalnızca yan dallarda yetişir, bu nedenle bu dikey dalları budamak meyve veren dallara daha fazla enerji gitmesini sağlayacaktır.